Skip to content

Commit

Permalink
Update RDA_en_LRM.md
Browse files Browse the repository at this point in the history
Verbeteringen van Ivo Zandhuis overgenomen
  • Loading branch information
DjokeDam authored Jun 28, 2024
1 parent 4eee449 commit 8906be2
Showing 1 changed file with 4 additions and 4 deletions.
8 changes: 4 additions & 4 deletions RDA_en_LRM.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -9,7 +9,7 @@ RDA is gegrondvest op het IFLA Library Reference Model (LRM). LRM is een model d

* `Work`: Een intellectuele of artistieke creatie op het **conceptuele niveau**.

* `Expression`: De **vastlegde intellectuele of artistieke realisatie** van een `Work`, bijvoorbeeld als een tekst, in muzikale of choreografische notatie, etc., of een combinatie van dergelijke vormen.
* `Expression`: De **vastgelegde intellectuele of artistieke realisatie** van een `Work`, bijvoorbeeld als een tekst, in muzikale of choreografische notatie, etc., of een combinatie van dergelijke vormen.

* `Manifestation`: Het **productieplan voor de fysieke belichaming** van een `Expression` .

Expand All @@ -19,7 +19,7 @@ LRM is niet alleen geschikt voor het beschrijven van bibliografische objecten. D

Naast de klasses van de genoemde WEMI-entiteiten, kent LRM ook de klasse `Agent` voor de **verantwoordelijke** voor een *resource*. De klasse `Agent` heeft subklasses de `Person` en de `Collective Agent`. Deze laatste kan ook weer verdeeld worden in de `Corporate Body` en de `Family`.

Hiernaast kent LRM ook de klasses `Nomen` en `Timespan` en een overkoepelende `superklasse` waar alle klasses toe behoren.
Hiernaast kent LRM ook de klasses `Place`, `Nomen` en `Timespan` en een overkoepelende `superklasse` waar alle klasses toe behoren.

## RDA

Expand All @@ -37,7 +37,7 @@ RDA spreekt ook over *String Encoding Schemes* (**SES**). Het gaat daarbij om af
De data-elementen van RDA zijn formeel gedefinieerd in RDF (het *Resource Description Framework*), wat RDA ook zeer geschikt maakt voor linked data-toepassingen. Alle beschrijvingen in RDA zijn daarmee eenvoudig als zogenaamde linked data-*triples* op te slaan. De **definities** van de RDA-elementen, zijn te vinden in de [RDA Registry](https://www.rdaregistry.info), ook in RDF-vorm. De **richtlijnen** en **instructies** voor de toepassing van RDA zijn te vinden in de [RDA Toolkit](https://rdatoolkit.org/).

### *Range* en *recording methods* in RDA
RDA specificeert bij ieder kenmerk op welke klasse entiteiten het betrekking heeft. Dit wordt het *domain* van het kenmerk genoemd. Bovendien geeft RDA voor kenmerken *die een relatie beschrijven* ook aan, naar welke klasse entiteit het kenmerk verwijst (als waarde van het kenmerk). Zo is bijvoorbeeld het *domain* van de relatie `rdaw:authorPerson` het `Work` en de *range*, zoals de naam ook suggereerd, een `Person`.
RDA specificeert bij ieder kenmerk op welke klasse entiteiten het betrekking heeft. Dit wordt het *domain* van het kenmerk genoemd. Bovendien geeft RDA voor kenmerken *die een relatie beschrijven* ook aan, naar welke klasse entiteit het kenmerk verwijst (als waarde van het kenmerk). Dit wordt de *range* van het kenmerk genoemd. Zo is bijvoorbeeld het *domain* van de relatie `rdaw:authorPerson` het `Work` en de *range*, zoals de naam ook suggereerd, een `Person`.

De waarde van een RDA-kenmerk *moet* dus voldoen aan de gespecificeerde *range*. RDA biedt verschillende manieren om dit te correct vast te leggen. Er kan bijvoorbeeld direct naar een `Person`-entiteit verwezen worden door de linked data-IRI van die persoon op te nemen. In RDA is ook het volgende toegestaan:

Expand All @@ -54,4 +54,4 @@ RDA kan ingezet worden in traditionele catalogiseersystemen maar ook binnen link

In een linked data-omgeving zullen bijvoorkeur IRI's gebruikt worden om relaties tussen RDA-entiteiten vast te leggen. Dit noemt RDA het '*linked open data*'-implementatie-scenario. IRI's (of URI's) zijn *identifiers* in de vorm van een http(s) -URL, een webadres. Dit is de standaard manier waarop in linked data entiteiten van een *identifier* worden voorzien. In een catalogiseersysteem zijn IRI's vaak niet voorhanden. Relaties tussen RDA-entiteiten zullen dan gelegd worden via bijvoorbeeld geautoriseerde ingangen (zoals `"Douwes Dekker, Eduard (1820-1887)"`. Dit is het bibliografische- of '*authority data*'-scenario. Relaties kunnen ook via abstracte *identifiers* uit het informatiesysteem vastgelegd worden. Dit is het relationele- of object georienteerde-scenario.

De al dan niet door het informatiesysteem beperkte keuze voor een implementatiescenario *kan* gevolgen hebben voor de wijze waarop informatie het beste vastgelegd kan worden. Zie hiervoor ook [RDA als linked data](#rda-als-ld).
De al dan niet door het informatiesysteem beperkte keuze voor een implementatiescenario *kan* gevolgen hebben voor de wijze waarop informatie het beste vastgelegd kan worden. Zie hiervoor ook [RDA als linked data](#rda-als-ld).

0 comments on commit 8906be2

Please sign in to comment.