From cfabf84e506b36dceaaeadf84d7c8e9a10b607a2 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Elisabeth de Vries Date: Fri, 2 Aug 2024 09:55:39 +0200 Subject: [PATCH] Laatste redactieslag voor openbare consultatie --- docs/functionalspecification/config.js | 3 +- .../h/0-samenvatting.md | 3 + docs/functionalspecification/h/1.md | 53 +++++-------- docs/functionalspecification/h/2.md | 76 ++++++++++--------- docs/functionalspecification/h/3.md | 39 +++++----- docs/functionalspecification/h/4.md | 3 +- .../requirementscadmodels/h/0-samenvatting.md | 8 +- 7 files changed, 90 insertions(+), 95 deletions(-) diff --git a/docs/functionalspecification/config.js b/docs/functionalspecification/config.js index 92df194c..7e6ec994 100644 --- a/docs/functionalspecification/config.js +++ b/docs/functionalspecification/config.js @@ -1,6 +1,7 @@ var respecConfig = { // => https://github.com/stichting-crow/respec/wiki - specStatus: "DRAFT", + specStatus: "CR", + // Please set "specStatus" to one of: "LD", "IR", "DRAFT", "DOC", "REG", "PFB", "NP", "WD", "CR", "PR", "OR", "DEF", "REPL", "RESC" of "RQR". shortName: "NLCS/functionalspecification", specType: "toelichting op het beoogd doel en de werking van de standaard", // vrije tekst, kleine letter imprint: "digigo", diff --git a/docs/functionalspecification/h/0-samenvatting.md b/docs/functionalspecification/h/0-samenvatting.md index c01ce4b3..68eccddd 100644 --- a/docs/functionalspecification/h/0-samenvatting.md +++ b/docs/functionalspecification/h/0-samenvatting.md @@ -14,3 +14,6 @@ Dit document sluit aan op de volgende documenten:
Voorbeeld NLCS tekening +

CAD-model Een model in een CAD-applicatie met daarin een weergave van ruimtelijke objecten

+ +

CAD-tekening Een printbare weergave van het CAD-model met een kader en een titelblok met informatie over de tekening

\ No newline at end of file diff --git a/docs/functionalspecification/h/1.md b/docs/functionalspecification/h/1.md index 3e0438ad..ed8da921 100644 --- a/docs/functionalspecification/h/1.md +++ b/docs/functionalspecification/h/1.md @@ -1,58 +1,40 @@ -# Inleiding +# Doel standaard -## Ontstaan van de standaard -

Terwijl veel partijen in de bouw gaandeweg overstappen op het werken met BIM (Bouwwerk Informatie Modellen) en 3D modelleren, wordt er in de GWW-sector nog veel in 2D getekend. De verwachting is dat dit bij het plannen en realiseren van infrastructuur nog geruime tijd zo zal blijven. Ook wanneer het werken met een BIM gemeengoed zal zijn, zullen 2D tekeningen nodig blijven om bepaalde informatie over het project te representeren en uit te wisselen tussen de betrokken partijen. Tegenwoordig worden 2D tekeningen bijna allemaal digitaal vervaardigd. Hergebruik van bestaande CAD bestanden door diverse projectpartners zou de gewoonste zaak van de wereld moeten zijn. Maar in de praktijk hanteren veel partijen eigen systemen voor de opbouw van digitale tekeningen. Gevolg is dat hergebruik van CAD bestanden van de ene partij door de andere heel moeilijk is. 2D tekeningen worden hierdoor vaak meerdere keren opgebouwd. Dat is inefficiënt, leidt tot misverstanden en fouten en maakt extra controles noodzakelijk. CUR Bouw & Infra [1] is daarom in 2007 een project gestart om te komen tot een eenduidig afsprakenstelsel voor tekenwerk in de GWW-sector: de “Nederlandse CAD Standaard voor de GWW-sector” of kortweg “NLCS” genaamd. De standaard ligt voor u. Het gaat om een “open” afsprakenstelsel, dat wil zeggen: systeemonafhankelijk en vrij toegankelijk voor iedereen die er gebruik van wil maken. Voor het gebruik van de standaard wordt slechts een kleine jaarlijkse vrijwillige bijdrage per werkplek gevraagd om de kosten voor het beheer en ontwikkeling te kunnen dekken. +## Inleiding +

Terwijl veel partijen in de bouw gaandeweg overstappen op het werken met BIM (Bouwwerk Informatie Modellen) en 3D modelleren, wordt er in de GWW-sector nog veel in 2D getekend. De verwachting is dat dit bij het plannen en realiseren van infrastructuur nog geruime tijd zo zal blijven. Ook wanneer het werken met een BIM gemeengoed zal zijn, zullen 2D tekeningen nodig blijven om bepaalde informatie over het project te representeren en uit te wisselen tussen de betrokken partijen. -Het initiatief voor de ontwikkeling van de NLCS komt van Rijkwaterstaat (RWS). Nadat RWS had besloten om projecten zoveel mogelijk op basis van geïntegreerde contracten aan te besteden (en dus geen eigen tekenwerk meer te doen), bleek dat CAD bestanden die zij kreeg geleverd door ingenieursbureaus en aannemers, zeer divers waren in opbouw. De tekeningen waren daardoor moeilijk uitwisselbaar en (her)bruikbaar. Er ontstond al snel de behoefte aan een nieuwe standaard voor alle partijen in de GWW-sector. Andere overheidsopdrachtgevers en grote ingenieursbureaus en aannemers bleken bereid om eigen interne standaarden, ervaringen en inzichten in te brengen bij de ontwikkeling van de NLCS. Het resultaat is een breed gedragen CAD-standaard, waarin de best practices van alle deelnemende organisaties en bedrijven zijn verwerkt. De standaard is anno 2016 volledig operationeel en wordt nog steeds verbeterd en uitgebreid.

+## Doel +NLCS zorgt voor meer eenheid in het tekenwerk. Opdrachtgevers in de openbare ruimte en infrastructuur besteden ontwerp- en tekenwerk vaak uit. Door opdrachtnemers gebruik te laten maken van NLCS ontstaat er meer eenheid in het tekenwerk, kunnen digitale tekeningen makkelijker worden uitgewisseld, hoeven tekeningen niet te worden hertekend, en zijn tekeningen 10 a 15 jaar na oplevering nog bruikbaar voor onderhoud en reconstructie. Ook voor opdrachtnemers is het handig dat alle opdrachtgevers dezelfde eisen stellen aan het tekenwerk en dat niet voor iedere opdrachtgever andere tekenafspraken gelden. -

[1] In 2013 is CUR Bouw & Infra, als onderdeel van CURNET, gefuseerd met SBR tot de nieuwe organisatie SBRCURnet. In 2018 werden de activiteiten betreffende grond-, weg- en waterbouw overgenomen door CROW en betreffende de gebouwde omgeving door kennisinstituut bouw- en installatietechniek ISSO.

+NLCS is een “open” standaard, dat wil zeggen: systeemonafhankelijk en vrij toegankelijk voor iedereen die er gebruik van wil maken. NLCS staat op de Pas Toe of Leg Uit lijst van Forum Standaardisatie als verplichte standaard voor Nederlandse overheden en instellingen in de (semi) publieke sector. Voor (overheids-)opdrachtgevers is in dit verband met name de verbeterde informatie-uitwisseling met opdrachtnemers van ontwerp- bouw- en onderhoudsprojecten van belang. -## Uitgangspunten NLCS - -### Objectgerichte laagnamen -

Een belangrijk uitgangspunt voor NLCS is ‘objectgericht werken’. Dat houdt in dat de informatie die in een model wordt opgenomen, wordt gekoppeld aan de ‘objecten’ die in GWW-projecten een rol spelen. In de NLCS is dit opgelost door voor in principe ieder te onderscheiden object in de GWW-sector een afzonderlijke laagdefinitie op te nemen. Doel van de objectgerichte benadering is onder andere om met de NLCS een laagdrempelige opstap te creëren naar het werken met BIM. - -In sommige gevallen staan er meerdere objecttypen op één laag. Dit komt bijvoorbeeld voor bij de verkeersborden. De snelheidsborden staan op één laag. Dit leidt ertoe dat in het geval van snelheidsborden niet het objecttype te onderscheiden valt qua verschillende soorten borden. Deze keuze is gemaakt voor het gemak van tekenen: via de laag snel naar het juiste verkeersbord, in plaats van een reuzehoeveelheid borden doorzoeken. Ook omdat voor elke snelheid een ander symbool bestaat. Daarnaast geldt dat een verkeeskundige bij het gebruiken van het model een selectie zal willen maken per verkeersmaatregel, en dus alle snelheidsborden in samenhang wil beschouwen. De verschillende borden afzonderlijk van elkaar aan- en uit zetten is niet nodig. - - -### 2D CAD -Een tweede belangrijk uitgangspunt voor NLCS is, dat de standaard moet aansluiten op de gangbare CAD praktijk met de gangbare CAD applicaties. Die praktijk kenmerkt zich onder andere door een mechanisme van informatiescheiding door middel van een lagenstructuur. Verschillende brokjes informatie in een model worden van elkaar gescheiden door ze op te slaan in verschillende lagen. Informatiescheiding is noodzakelijk om hergebruik van de opgeslagen informatie mogelijk te maken, zonder gegevens opnieuw te moeten invoeren. Hergebruik van informatie betreft bijvoorbeeld het ‘automatisch’ bepalen van hoeveelheden uit een model, maar ook hergebruik van de CAD modellen bij latere onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden. Voor (overheids-)opdrachtgevers is in dit verband met name de herbruikbaarheid van CAD modellen van projecten ‘as built’ relevant. Sinds 2011 schrijven daarom steeds meer overheidsopdrachtgevers de NLCS voor in hun projecten, per 25-05-2018 is dit verder bekrachtigd door opname op de Pas Toe of Leg Uit lijst van Forum Standaardisatie als verplichte standaard voor Nederlandse overheden en instellingen in de (semi) publieke sector. - - -### 3D CAD -Bij 3D modelleren en BIM wordt een fundamenteel ander mechanisme van informatiescheiding gehanteerd. In een 3D model/BIM wordt informatie (data) in een databasestructuur direct gekoppeld aan de objecten waarop zij betrekking heeft. Ook uit een 3D-model kunnen en moeten vervolgens 2D-tekeningen worden gegenereerd. Door de verschillende mechanismen van informatiescheiding is het niet altijd mogelijk die 2D-tekeningen te laten voldoen aan de NLCS. Wanneer (overheids-)opdrachtgevers niettemin eisen dat alle tekeningen van een project as built moeten worden geleverd conform NLCS, kan dat een barrière opwerpen voor het gebruik van 3D modelleren en BIM. Dat is een ongewenste situatie. Daarom is besloten dat de NLCS niet geldt voor 2D tekeningen die worden gegenereerd uit een 3D model [2] , mits de herbruikbaarheid van informatie in het kader van onderhoud en reconstructies op een andere wijze wordt gewaarborgd. Aanbevelingen hierover zijn opgenomen in de [Uitwisselafspraken](https://nl-digigo.github.io/NLCS/representations/#uitwisseling-van-3d-objectinformatie). - -

[2] Dit betreft met name 3D modellen van ‘Constructies’ (zie ook paragraaf 5.1.3). Voor civieltechnisch werk in de ‘Buitenruimte’ is het inmiddels goed mogelijk gebleken om op basis van 3D modellen 2D CAD tekeningen te genereren die volledig voldoen aan de NLCS. 

- - -### Use cases +## Use cases Hieronder staat beschreven voor welke use cases NLCS geschikt is. -#### Bestaande situatie +### Bestaande situatie NLCS is geschikt om de bestaande situatie op tekeningen weer te geven. -##### PDOK Thema stedelijk Water -De mapping tussen NLCS (Nederlandse CAD Standaard) en het PDOK (Publieke Dienstverlening Op de Kaart) Thema Stedelijk Water kan worden gebruikt als hulpmiddel om de bestaande gegevens over stedelijk water uit te wisselen vanuit een GIS (Geografisch Informatiesysteem) naar een CAD (Computer-Aided Design) omgeving. Dit staat beschreven in de [Uitwisselafspraken](https://nl-digigo.github.io/NLCS/representations/) +* De tabel met vergelijking tussen NLCS en het PDOK Thema Stedelijk Water kan worden gebruikt als hulpmiddel om de bestaande gegevens over stedelijk water uit GIS om te zetten naar een CAD model. +* De tabel met vergelijking tussen NLCS en de BGT kan worden gebruikt als hulpmiddel om de bestaande objecten op de kaart uit GIS om te zetten naar een CAD model. +Meer informatie over deze vergelijkingen staat in de [Uitwisselafspraken](https://nl-digigo.github.io/NLCS/representations/). - -#### Planvorming +### Planvorming In NLCS zitten de objecten die het mogelijk maken om vóór de ontwerpfase Planvormingstekeningen te maken, zoals verkavelings-, exploitatie-, maten- en inrichtingsplannen. Dit zijn plannen die gemeenten doorgaans maken voordat er sprake is projecten in de buitenruimte. -#### Ontwerp +### Ontwerp NLCS is geschikt om ontwerp- en uitvoeringstekeningen te maken. -#### Revisie +### Revisie NLCS is geschikt om na uitvoering de op te leveren situatie (revisie) weer te geven. NLCS is nog niet geschikt om geautomatiseerd te herkennen welke objecten gemuteerd moeten worden in een beheersysteem. Hiervoor moeten extra afspraken gemaakt worden over het herkennen van bestaande, maar gemuteerde objecten in de tekening. -#### Aansluiting op BGT +### Aansluiting op BGT Aan de ‘achterkant’ (na de oplevering van een bouwproject) is de mogelijkheid geschapen om een NLCS-model om te zetten naar bijvoorbeeld een GIS-bestand conform het IMGeo Protocol. Dit maakt het mogelijk om de nieuwe situatie na oplevering van een project in de buitenruimte direct in te voeren in de wettelijk verplichte BGT (Basiskaart Grootschalige Topografie). Hoe dit werkt staat in de [Uitwisselafspraken](https://nl-digigo.github.io/NLCS/representations/#nlcs-naar-gis-conform-imgeo). - ## Implementatie -De afspraken die samen de NLCS vormen, zullen slechts hun weg naar de praktijk vinden wanneer ze worden geïmplementeerd in en ondersteund door de CAD-applicaties die in de GWW-sector worden gebruikt. Daarom is de projectgroep van NLCS in een vroeg stadium het overleg gestart met de belangrijkste leveranciers van deze applicaties. Diverse leveranciers hebben hun 2D CAD-applicaties voor de GWW-sector aangepast voor de ondersteuning van NLCS. +Diverse leveranciers hebben hun 2D CAD-applicaties voor de GWW-sector aangepast voor de ondersteuning van NLCS. Gebruikers kunnen dook zelf hun CAD-applicatie inrichten met NLCS lagen en representaties. ## Roadmap naar de toekomst @@ -67,7 +49,8 @@ De beheerorganisatie van NLCS wil deze ontwikkeling voortzetten en verankeren. D
Groeipad NLCS standaard - +### DSGO +NLCs wil passen binnen het DSGO en sluit actief aan bij de ontwikkelingen die daarop plaatsvinden. diff --git a/docs/functionalspecification/h/2.md b/docs/functionalspecification/h/2.md index a3b0da09..4784eb75 100644 --- a/docs/functionalspecification/h/2.md +++ b/docs/functionalspecification/h/2.md @@ -1,66 +1,68 @@ -# Doel NLCS +# Werking NLCS -## Definitie NLCS +## Scope +De NLCS bevat afspraken voor: +* A. Metadata titelblok: de (minimale) set van gegevens en/of onderdelen die moeten worden opgenomen in het titelblok van een [=CAD-tekening=]; zie daarvoor [Eisen aan tekeningen en modellen](https://bimloket.github.io/NLCS/requirementscadmodels/) +* B. Basis digitaal tekenen: afspraken met betrekking tot de wijze waarop digitaal wordt gemodelleerd, te hanteren eenheden, assenstelsels, peilen en tekenbladschalen; [Eisen aan tekeningen en modellen](https://bimloket.github.io/NLCS/requirementscadmodels/) +* C. Uiterlijk van de [=CAD-tekening=]: afspraken met betrekking tot onder andere toegestane afmetingen van het tekenblad, kaders, tekststijlen, bematingsstijlen en lettertypen; [Eisen aan tekeningen en modellen](https://bimloket.github.io/NLCS/requirementscadmodels/) +* D. Ordening/codering en representatie van objecten: afspraken met betrekking tot de wijze waarop informatie binnen een tekening in lagen wordt geordend in een [=CAD-model=]. -

NLCS Een afkorting van Nederlandse CAD Standaard, een standaard voor het maken en overdragen van digitale [=CAD-modellen=] in de openbare ruimte en infrastructuur.

-

CAD "Computer Aided Design" ofwel het ontwerpen van ruimtelijke objecten met behulp van een applicatie.

+## Technische Uitgangspunten +### Objectgerichte laagnamen +

Een belangrijk uitgangspunt voor NLCS is ‘objectgericht werken’ volgens de principes van BIM. Dat houdt in dat de objecten in de tekening herkenbaar moeten zijn voor alle gebruikers binnen de GWW sector. In de NLCS is dit opgelost door voor in principe ieder te onderscheiden object een afzonderlijke laag op te nemen met in de laagnaam informatie waarmee het objecttype gedefinieerd wordt. -Een belangrijk uitgangspunt van NLCS is dat CAD informatie as built zonder “overtekenen” moet kunnen worden hergebruikt voor latere reconstructies en onderhoud. +### 2D CAD +Een tweede belangrijk uitgangspunt voor NLCS is, dat de standaard moet aansluiten op de gangbare CAD praktijk met de gangbare CAD applicaties. Die praktijk kenmerkt zich onder andere door een mechanisme van informatiescheiding door middel van een lagenstructuur. Informatiescheiding is noodzakelijk om hergebruik van de opgeslagen informatie mogelijk te maken, zonder gegevens opnieuw te moeten invoeren. Hergebruik van informatie betreft bijvoorbeeld het ‘automatisch’ bepalen van hoeveelheden uit een model, maar ook hergebruik van de CAD modellen bij latere onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden. -De NLCS is een open standaard, die afspraken bevat voor: -* A. Metadata titelblok: de (minimale) set van gegevens en/of onderdelen die moeten worden opgenomen in het titelblok van een [=CAD-tekening=]; zie daarvoor [Eisen aan tekeningen en modellen](https://bimloket.github.io/NLCS/requirementscadmodels/) -* B. Basis digitaal tekenen: afspraken met betrekking tot de wijze waarop digitaal wordt gemodelleerd, te hanteren eenheden, assenstelsels, peilen en tekenbladschalen; [Eisen aan tekeningen en modellen](https://bimloket.github.io/NLCS/requirementscadmodels/) -* C. Uiterlijk van de [=CAD-tekening=]: afspraken met betrekking tot onder andere toegestane afmetingen van het tekenblad, kaders, tekststijlen, bematingsstijlen en lettertypen; [Eisen aan tekeningen en modellen](https://bimloket.github.io/NLCS/requirementscadmodels/) -* D. Ordening/codering en representatie van objecten: afspraken met betrekking tot de wijze waarop informatie binnen een tekening in lagen wordt geordend in een [=CAD-model=]. +### 3D CAD +Bij 3D modelleren en BIM wordt een fundamenteel ander mechanisme van informatiescheiding gehanteerd. In een 3D model/BIM wordt informatie (data) in een databasestructuur direct gekoppeld aan de objecten waarop zij betrekking heeft. Ook uit een 3D-model kunnen en moeten vervolgens 2D-tekeningen worden gegenereerd. Door de verschillende mechanismen van informatiescheiding is het niet altijd mogelijk die 2D-tekeningen te laten voldoen aan de NLCS. Wanneer (overheids-)opdrachtgevers niettemin eisen dat alle tekeningen van een project as built moeten worden geleverd conform NLCS, kan dat een barrière opwerpen voor het gebruik van 3D modelleren en BIM. Dat is een ongewenste situatie. Daarom is besloten dat de NLCS niet geldt voor 2D tekeningen die worden gegenereerd uit een 3D model [2] , mits de herbruikbaarheid van informatie in het kader van onderhoud en reconstructies op een andere wijze wordt gewaarborgd. Aanbevelingen hierover zijn opgenomen in de [Uitwisselafspraken](https://nl-digigo.github.io/NLCS/representations/#uitwisseling-van-3d-objectinformatie). + +

[2] Dit betreft met name 3D modellen van ‘Constructies’ (zie ook paragraaf 5.1.3). Voor civieltechnisch werk in de ‘Buitenruimte’ is het inmiddels goed mogelijk gebleken om op basis van 3D modellen 2D CAD tekeningen te genereren die volledig voldoen aan de NLCS. 

+ +## Functionele werking -Bij de ontwikkeling van de NLCS is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van toepasselijke NEN(-EN-ISO) normen. Waar discrepanties optreden tussen de voorschriften van de NLCS en bepalingen in NEN normen, prevaleert de NLCS. Voor onderwerpen waarvoor de NLCS geen voorschriften bevat, maar waarvoor wel bepalingen in NEN normen zijn opgenomen, gelden deze NEN normen. -## Verschil tussen ‘model’ en ‘tekening’ -Er is een verschil tussen een CAD-bestand in de computer en representaties van dat bestand op geplotte of geprinte tekeningen. In de documentatie spreken we over ‘model’ als het gaat om het CAD bestand en over ‘tekening’ als het gaat om een representatie daarvan op een tekenblad (met een kader en een titelblok). +### Harmonicamodel +NLCS geeft een harmonicamodel, waarbij eerst een heel generiek objecttype kan worden getekend, bijvoorbeeld een 'GESLOTENVERHARDING', en later (in een detailuitwerking van het ontwerp) kan worden gekozen om dit object op een andere laag te zetten waarbij een specifiekere keuze is gemaakt voor het type object, in het voorbeeld 'GESLOTENVERHARDING_ASFALT'. De ontwerper kan daarbij van grof naar fijn ontwerpen en steeds meer details uitwerken. -

CAD-model Een model in een CAD-applicatie met daarin een weergave van ruimtelijke objecten in 2D of 3D

+### Statusmodel +De objecten in een tekening krijgen in de laagnaam een tekenstatus mee, die weergeeft wat de situatie van de objecten is na uitvoering van het werk waar de tekening voor gemaakt is. +Aan de status kan een numerieke waarde 01-99 worden toegevoegd om weer te geven dat het de situatie van het object betreft na een fase in het project. Een object kan zo gevolgd worden tijdens het werk, met onderscheid tussen tekeningen van de bestaande situatie, ontwerptekeningen en revisietekeningen. +
-

CAD-tekening Een printbare weergave van het CAD-model met een kader en een titelblok met informatie over de tekening

+Voor het automatisch terugleveren van mutaties voor het asset databeheer zijn de NLCS statussen niet toereikend. Daarom moeten voor dit doel extra afspraken worden gemaakt binnen en project. +### Bewerking +In een laagnaam kan worden aangegeven welke bewerking het object moet ondergaan. Denk aan verplaatsen, reinigen en dergelijke. +### Tekenvrijheid +NLCS biedt de vrijheid om objecten oppervlakkig aan te duiden, of met meer details en diepgang. Als naar gelang van het doel van de tekening. -## Eenheid in 2D CAD modellen en tekenwerk -NLCS zorgt voor meer eenheid in het tekenwerk. Opdrachtgevers in de openbare ruimte en infrastructuur besteden ontwerp- en tekenwerk vaak uit. Door opdrachtnemers gebruik te laten maken van NLCS ontstaat er meer eenheid in het tekenwerk, kunnen digitale tekeningen makkelijker worden uitgewisseld, hoeven tekeningen niet te worden hertekend, en zijn tekeningen 10 a 15 jaar na oplevering nog bruikbaar voor onderhoud en reconstructie. Ook voor opdrachtnemers is het handig dat alle opdrachtgevers dezelfde eisen stellen aan het tekenwerk en dat niet voor iedere opdrachtgever andere tekenafspraken gelden. +NLCS biedt vrijheid om objecten een andere visuele presentatie te geven, vooral als dit de leesbaarheid van de tekening ten goede komt. Een afwijking is daarom niet altijd erg. +NLCS regelt niet wat er op specifieke tekeningen moet komen. Een schetsontwerp vraagt een heel ander detailniveau dan een uitvoeringsontwerp. Als u wilt, dat specifieke objecten op de tekening staan of u bepaalde details wilt zien, dan moet u hier zelf om vragen aan degene die de tekening voor u opstelt. -## Controleren van tekeningen -Om te controleren of een tekening voldoet aan NLCS, hebben NLCS-leveranciers tooling beschikbaar. Die controleert op het gebruik van de juiste laagnamen, kleuren, lijnstijlen, lijndiktes, arceringen en symbolen. En geeft waarschuwingen als er afwijkingen of aanvullingen op de standaard zijn ontstaan. Als een opdrachtnemer een tekening conform NLCS aanlevert, kun u daarbij vragen om deze controle. Dan kunt u zien in hoeverre en voldaan wordt aan de standaard. -NLCS biedt wel vrijheid om objecten anders te tekenen, vooral als dit de leesbaarheid van de tekening ten goede komt. Een afwijking is daarom niet altijd erg. -NLCS regelt niet wat er op specifieke tekeningen moet komen. Een schetsontwerp vraagt een heel ander detailniveau dan een uitvoeringsontwerp. Als u wilt, dat specifieke objecten op de tekening staan of u bepaalde details wilt zien, dan moet u hier zelf om vragen. +## Eigen bibliotheken +De NLCS is niet compleet. U kunt daarom eigen aanvullende bibliotheken maken, met de uitgangspunten van NLCS. Hierdoor vallen uw tekeningen nog steeds beter over te nemen door andere partijen. We stellen het op prijs als u uw aanvullingen bij ons indient als het gaat om ontbrekende objecten, zodat deze beschikbaar komen voor de gehele sector. -## Voorbeeldtekeningen -De NLCS is een tekenstandaard die met name de (digitale) opbouw van de getekende objecten voorschrijft. Met het voorschrijven van de NLCS is het dan ook nog steeds mogelijk om een eigen “look and feel” aan de tekening te geven. +### Eigen objecten +NLCS bevat een basisset laagnemen om objecten te tekenen. Gebruikers, softwareontwikkelaars of toeleveranciers kunnen desgewenst eigen objecten(-bibliotheken) toevoegen. -Ter illustratie van de mogelijkheden hebben we de gemeente Amsterdam, Rotterdam en Movares bereid gevonden om hun voorbeeldtekeningen te publiceren. Deze zijn inhoudelijk niet door ons gecontroleerd. Aan de inhoud en eventuele afwijkingen van de NLCS kunnen dan ook geen rechten ontleend worden. +### Eigen symbolen +NLCS bevat een basisset symbolen. Gebruikers, softwareontwikkelaars of toeleveranciers kunnen desgewenst eigen symbolen(-bibliotheken) toevoegen. -Daarnaast vindt u in het overzicht hieronder ook de RAW bestekteksten die gebruikt worden voor het aanleveren van Riool revisietekeningen, zoals Rotterdam ze in projecten toepast. Heeft u zelf ook voorbeeldtekeningen die u wilt delen? Voeg deze toe via een issue, dan publiceren wij ze. +### Eigen arceringen +NLCS bevat een basisset arceringen. Gebruikers, softwareontwikkelaars of toeleveranciers kunnen desgewenst eigen arceringen(-bibliotheken) toevoegen. -### rioolrevisie Rotterdam -* [00-R-0010a-Revisie-riolering.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/00-R-0010a-Revisie-riolering.pdf) -* [00-R-0011a-Revisie-puttenstaat.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/00-R-0011a-Revisie-puttenstaat.pdf) -* [00-R-0012a-Revisie-details.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/00-R-0012a-Revisie-details.pdf) -* [20160413-checklist-weergave-itemsobjecten-bij-revisies-t_b_v_-Water.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/20160413-checklist-weergave-itemsobjecten-bij-revisies-t_b_v_-Water.pdf) -* [RAW-Deel-2_2-Revisie-riolering.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/RAW-Deel-2_2-Revisie-riolering.pdf) -* [RAW-Deel-3-Riool-revisie.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/RAW-Deel-3-Riool-revisie.pdf) -* [Voorbeeldtekening-rioolrevisie-Standard.zip](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/Voorbeeldtekening-rioolrevisie-Standard.zip) -### Amsterdam -* [Voorbeeldtekening-NLCS-ADAM_Stedenbouw.zip](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/Voorbeeldtekening-NLCS-ADAM_Stedenbouw.zip) -### Movares -* [N522-350842-41-11-01_1_Situatie-Standard](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/N522-350842-41-11-01_1_Situatie-Standard.zip) diff --git a/docs/functionalspecification/h/3.md b/docs/functionalspecification/h/3.md index 40de85f4..c63ef9f2 100644 --- a/docs/functionalspecification/h/3.md +++ b/docs/functionalspecification/h/3.md @@ -1,31 +1,30 @@ -# Functionele werking NLCS +# Toepassing NLCS -## Ontwerpen +## Controleren van tekeningen +Om te controleren of een tekening voldoet aan NLCS, hebben NLCS-leveranciers tooling beschikbaar. Die controleert op het gebruik van de juiste laagnamen, kleuren, lijnstijlen, lijndiktes, arceringen en symbolen. En geeft waarschuwingen als er afwijkingen of aanvullingen op de standaard zijn ontstaan. Als een opdrachtnemer een tekening conform NLCS aanlevert, kun u daarbij vragen om deze controle. Dan kunt u zien in hoeverre en voldaan wordt aan de standaard. -### Harmonicamodel -NLCS geeft een harmonicamodel, waarbij eerst een heel generiek objecttype kan worden getekend, bijvoorbeeld een 'GESLOTENVERHARDING', en later (in een detailuitwerking van het ontwerp) kan worden gekozen om dit object op een andere laag te zetten waarbij een specifiekere keuze is gemaakt voor het type object, in het voorbeeld 'GESLOTENVERHARDING_ASFALT'. De ontwerper kan daarbij van grof naar fijn ontwerpen en steeds meer details uitwerken. +## Voorbeeldtekeningen +De NLCS is een tekenstandaard die met name de (digitale) opbouw van de getekende objecten voorschrijft. Met het voorschrijven van de NLCS is het dan ook nog steeds mogelijk om een eigen “look and feel” aan de tekening te geven. -### Statusmodel -De objecten in een tekening krijgen in de laagnaam een tekenstatus mee, die weergeeft wat de situatie van de objecten is na uitvoering van het werk waar de tekening voor gemaakt is. -Aan de status kan een numerieke waarde 01-99 worden toegevoegd om weer te geven dat het de situatie van het object betreft na een fase in het project. Een object kan zo gevolgd worden tijdens het werk, met onderscheid tussen tekeningen van de bestaande situatie, ontwerptekeningen en revisietekeningen. -
+Ter illustratie van de mogelijkheden hebben we de gemeente Amsterdam, Rotterdam en Movares bereid gevonden om hun voorbeeldtekeningen te publiceren. Deze zijn inhoudelijk niet door ons gecontroleerd. Aan de inhoud en eventuele afwijkingen van de NLCS kunnen dan ook geen rechten ontleend worden. -Voor het automatisch terugleveren van mutaties voor het asset databeheer zijn de NLCS statussen niet toereikend. Daarom moeten voor dit doel extra afspraken worden gemaakt binnen en project. +Daarnaast vindt u in het overzicht hieronder ook de RAW bestekteksten die gebruikt worden voor het aanleveren van Riool revisietekeningen, zoals Rotterdam ze in projecten toepast. Heeft u zelf ook voorbeeldtekeningen die u wilt delen? Voeg deze toe via een issue, dan publiceren wij ze. -### Bewerking -In een laagnaam kan worden aangegeven welke bewerking het object moet ondergaan. Denk aan verplaatsen, reinigen en dergelijke. +### Rioolrevisie Rotterdam +* [00-R-0010a-Revisie-riolering.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/00-R-0010a-Revisie-riolering.pdf) +* [00-R-0011a-Revisie-puttenstaat.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/00-R-0011a-Revisie-puttenstaat.pdf) +* [00-R-0012a-Revisie-details.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/00-R-0012a-Revisie-details.pdf) +* [20160413-checklist-weergave-itemsobjecten-bij-revisies-t_b_v_-Water.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/20160413-checklist-weergave-itemsobjecten-bij-revisies-t_b_v_-Water.pdf) +* [RAW-Deel-2_2-Revisie-riolering.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/RAW-Deel-2_2-Revisie-riolering.pdf) +* [RAW-Deel-3-Riool-revisie.pdf](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/RAW-Deel-3-Riool-revisie.pdf) +* [Voorbeeldtekening-rioolrevisie-Standard.zip](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/Voorbeeldtekening-rioolrevisie-Standard.zip) -## Eigen bibliotheken +### Amsterdam +* [Voorbeeldtekening-NLCS-ADAM_Stedenbouw.zip](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/Voorbeeldtekening-NLCS-ADAM_Stedenbouw.zip) -### Eigen objecten -NLCS bevat een basisset laagnemen om objecten te tekenen. Gebruikers, softwareontwikkelaars of toeleveranciers kunnen desgewenst eigen objecten(-bibliotheken) toevoegen. - -### Eigen symbolen -NLCS bevat een basisset symbolen. Gebruikers, softwareontwikkelaars of toeleveranciers kunnen desgewenst eigen symbolen(-bibliotheken) toevoegen. - -### Eigen arceringen -NLCS bevat een basisset arceringen. Gebruikers, softwareontwikkelaars of toeleveranciers kunnen desgewenst eigen arceringen(-bibliotheken) toevoegen. \ No newline at end of file +### Movares +* [N522-350842-41-11-01_1_Situatie-Standard](https://github.com/nl-digigo/NLCS/blob/main/docs/voorbeeldtekeningen/N522-350842-41-11-01_1_Situatie-Standard.zip) diff --git a/docs/functionalspecification/h/4.md b/docs/functionalspecification/h/4.md index 22b57f24..d464f7da 100644 --- a/docs/functionalspecification/h/4.md +++ b/docs/functionalspecification/h/4.md @@ -56,4 +56,5 @@ Deze hoofdgroep bestaat vooral, om in tekeningen ten behoeve van een specialisme Daarnaast wordt de hoofdgroep inrichtingselementen gebruikt om objecten uit de BGT in een CAD tekening te plaatsen. Het betreft dan deze objecten in een zeer abstracte, eenvoudige weergave zoals op een kaart. De specialistische uitwerking naar types staat in andere hoofdgroepen; bijvoorbeeld er komt één put voor in inrichtingselementen, voor de BGT. De typen rioolputten zoals een ontwerper en beheerder nodig heeft staan in de hoofdgroep rioleringen. - +### Verkeerskunde Wegen +In principe heeft een objecttype een eigen laag binnen NLCS. Bij de verkeersboirden niet, deze staan op één laag per categorie bord. De snelheidsborden staan bijvoorbeeld op één laag. Dit leidt ertoe dat in het geval van snelheidsborden niet het objecttype te onderscheiden valt qua verschillende soorten borden. Deze keuze is gemaakt voor het gemak van tekenen: via de laag snel naar het juiste verkeersbord, in plaats van een reuzehoeveelheid borden doorzoeken. Ook omdat voor elke snelheid een ander symbool bestaat. Daarnaast geldt dat een verkeerskundige bij het gebruiken van het model een selectie zal willen maken per verkeersmaatregel, en dus alle snelheidsborden in samenhang wil beschouwen. De verschillende borden afzonderlijk van elkaar aan- en uit zetten is niet nodig. diff --git a/docs/requirementscadmodels/h/0-samenvatting.md b/docs/requirementscadmodels/h/0-samenvatting.md index 470b8e2b..891040f7 100644 --- a/docs/requirementscadmodels/h/0-samenvatting.md +++ b/docs/requirementscadmodels/h/0-samenvatting.md @@ -1 +1,7 @@ -Dit document beschrijft de eisen van NLCS aan CAD modellen en tekeningen. \ No newline at end of file +Dit document beschrijft de eisen van NLCS aan CAD modellen en tekeningen. + +Er is een verschil tussen een CAD-bestand in de computer en representaties van dat bestand op geplotte of geprinte tekeningen. In de documentatie spreken we over ‘model’ als het gaat om het CAD bestand en over ‘tekening’ als het gaat om een representatie daarvan op een tekenblad (met een kader en een titelblok). + +

CAD-model Een model in een CAD-applicatie met daarin een weergave van ruimtelijke objecten

+ +

CAD-tekening Een printbare weergave van het CAD-model met een kader en een titelblok met informatie over de tekening

\ No newline at end of file