Wat is die Koen toch een etter. Nauwelijks ben ik een PASCAL cursus begonnen of hij begint al met klagen. Vorige keer had ik een leuke programmaatje op de disk laten zetten om je CD's beter op te kunnen nemen, maar nee, voor meneer Dols is het weer niet goed.
Koen : Kan ik niet aangeven dat ik een 60 bandje heb? Jeroen : Nee Koen, dat kan niet, dat was wat veel werk. Koen : Wat is dat dan voor een stom programma, zorg er maar voor dat dat volgende keer verbeterd is!
Tja, en ik als goede onderdaan (Sahib, sahib) heb dat dus ook maar gedaan. Ik hoop dus maar dat hij dit keer niets te zeiken heeft(NvdR: ik heb thuis ook nog 100 minuten bandjes Jeroen!)
Maar genoeg over onze kleine sadist Koen. Nu gaan we over naar het echte werk: programmeren. Als ik mij goed kan herinneren, dan hebben we het vorige keer over de globale structuur van PASCAL gehad. Nu gaan we het over variabelen hebben.
Een groot verschil tussen BASIC en PASCAL is dat het in PASCAL verplicht is om alle variabelen die je gebruikt van te voren aan te melden en te specificeren. Wat ik hiermee bedoel is dat je de compiler duidelijk maakt hoe je variabelen heten (jan, piet of klaas) en wat voor variabelen het zijn. Een variabele declaratie zou er als volgt kunnen uitzien (de variabele declaratie moet altijd vooraf gegaan worden door het gereserveerde woord VAR):
VAR teller : integer; getal : real; status : boolean;
De opbouw van deze declaratie mag wel duidelijk zijn. Eerst komt er het gereserveerde woord VAR. Op de volgende regels volgt de naam van de variabele die je gaat gebruiken gevolgd door een dubbele punt en het type van de variabele. Aan de naam van de variabele is eigenlijk maar een grote restrictie, de naam mag geen gereserveerd woord (zoals BEGIN, END, VAR, etc) zijn. De dubbele punt is verplicht. Het type van de variabele kan vanalles zijn, maar ik beperk me hier tot de standaard types :
- boolean (kan de waarde TRUE of FALSE hebben)
- byte (spreekt voor zich)
- integer (16 bits geheel getal, ook word)
- longint (32 bits geheel getal, ook longword)
- real (een gebroken getal, lengte hangt af van de machine)
- char (een ascii karakter)
- string (een reeks ascii karakters)
- text (een file met ascii karakters)
De punt-comma op het einde van de regel is verplicht (bijna alle programma regels in PASCAL worden afgesloten met een punt-comma). Naast bovengenoemde standaard types kun je ook zelf types ontwikkelen (dagen van de week bijvoorbeeld), maar daar kom ik later op terug. Voor ik het vergeet, de laatste 2 types zouden wel eens niet kunnen werken, daar ze niet vanaf de eerste PASCAL versies ge◊mplementeerd waren. Vanaf versie 3 of hoger zouden ze echter aanwezig moeten zijn.
Dan komen we nu bij de toewijzingen. Deze zijn zeer gemakkelijk :
getal:=2; letter:='A'; teller:=teller+1;
Bovenstaande voorbeelden zijn erg simpel, maar geven het principe goed weer. Een toewijzing wordt als volgt opgebouwd:
Als eerste komt de variabele waar iets aan toegekend moet worden. Dan volgt een dubbele punt met een "is-gelijk" teken (spreek := uit als 'wordt'). En als laatste volgt de waarde die de variabele moet krijgen. Deze waarde wordt samengesteld zoals in BASIC, met een kleine restrictie: het type mag (uiteraard) niet wijzigen. Dus als getal eerst een integer was, dan mag deze niet door 'getal:=1.5' veranderd worden in een real. Genoemde toewijzing zal resulteren in een compiler fout of een run time error.
Naast de gebruikelijke operators (+, -, *, (), AND, OR, XOR, NOT) zijn er ook nog functies zoals CHR, ORD, ROUND, TRUNC, ABS, ARCTAN, COS, EXP, FRAC, INT, LN, SIN, SQR, SQRT, etc. De meeste namen duiden op soortgelijke functies uit BASIC, voor meer details verwijs ik naar boeken over PASCAL. Genoemde functies kunnen gewoon gebruikt worden in een toewijzing, als men er maar aan denkt dat het type van de hele toewijzing gelijk moet zijn aan het type van de variabele.
Laatstgenoemde punt impliceerd dat er twee functies moeten zijn om een getal te delen. Waarom? Omdat delen per definitie een gebroken getal opleverd en dat dus niet een integer is. Gehele getallen kunnen echter wel op elkaar gedeeld worden en daarom is er een speciale functie nodig om integers te delen. Deze speciale functie is de DIV functie (DIVide). De logisch bijbehorende functie is MOD (MOD geeft de rest van de deling).
Zo, dat was het voor deze keer. Maar voor ik jullie weer verlaat (ooohh) geef ik jullie nog een voorbeeldje en een opgave om zelf te maken. Van het voorbeeld programmaatje ga ik niet veel verklappen, bekijk het maar eens en probeer (voor- dat je het laat uitvoeren) te beredeneren wat het doet. Het voorbeeld programmaatje staat op de disk onder PASCAL2.PAS (dan hoeven jullie het niet over te tikken).
De opgave daar wil ik iets anders mee doen. Als iemand zo gek is om het te proberen, het op te lossen en de oplossing op te sturen, dan beloof ik die persoon dat zijn oplossing volgende keer geplaatst wordt. En om het nog aantrekkelijker te maken vermelden we de naam van de persoon die de oplossing heeft ingestuurd (HÇ Koen, wedje dat nu niemand meer iets instuurt. Kun je tenminste niet weer kankeren dat je niet alles op de disk kunt plaatsen wegens plaatsgebrek).
Zo, genoeg getypt, nu de opgave : Schrijf een programma dat om 3 netto prijzen van artikelen vraagt. Bereken aan de hand van die prijzen : De BTW per artikel, het totaal betaalde BTW bedrag, de totale BRUTO en NETTO prijs van de drie artikelen.
Aangezien ik nog niets heb gezegd over in- en uitvoer van variabelen via toetsenbord en beeldscherm, verwijs ik naar het voorbeeld programma. Door dit goed te bekijken moet het mogelijk zijn om iets soortgelijks te construeren.
Veel plezier en tot volgende keer,
Jeroen 'KUBIE' Smael Galopiahof 6 6215TK Maastricht Tel : 043-3437778 ('s weekends) Tel : 040-2261521 (door de week)
Stuur de oplossingen van de puzzle ook naar dit adres!!
P.S. (1) Om een nieuwe programmeertaal te leren moet je zelf een heleboel oefenen en uitzoeken, daar leer je tenslotte het meeste van. Daarom kauw ik niet alles voor, maar laat een heleboel aan jezelf over. (2) Boeken die je kunt raadplegen zijn onder de VELE andere : K.L. Boon / PASCAL voor iedereen / Kluwer / ISBN 90.201.1425.5 --- Findley / PASCAL Inleiding tot gestructureerd programmeren / Kluwer / ISBN 90.201.1991.5 (3) Let ook op de programmeerstijl die ik in het voorbeeldprogramma gebruik. Er is geen standaard voor, maar mijn stijl is wel gestructureerd en dat bevorderd de leesbaarheid. (4) Dankzij Koen staat er dus ook een verbeterde versie van het CD programma op de disk (CD2.PAS / CD2.COM). Veel plezier daarmee (nog iets te mekkeren, Koen?). (NvdR: Ja, Jeroen: Bl◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊h!)